Via mijn website deel ik vaker mijn zieleroerselen over acquisitiefraude. Want het zit me dwars. En het druist tegen mijn rechtvaardigheidsgevoel in.

Ik heb het al zo’n tien jaar, met tussenpozen, aan de stok met een specifieke digitale adresgids in de provincie Groningen. De adresgids richt zich vooral op de semi-publieke sector, zoals onderwijs en zorg. De digitale adresgids gebruikt een belscript dat heel sterk lijkt op dit gesprek van een andere ‘aanbieder’.

Even een voorbeeld van een cold calling acquisitiegesprek van déze digitale adresgids: “Hallo. Ik bel u inzake uw deelname in de [naam adresgids *)]. We zijn namelijk bezig met de update voor de komende periode en tot op heden hebben jullie afgezien van uitgebreid adverteren. (…) Dus als er geen animo ontstaan is voor uitgebreid adverteren is de standaardvermelding doorgaans voldoende.”

Duizenden

Een aloude truc: je organisatie stond helemaal niet in de gids, er is dus ook geen sprake van een update of een oude of nieuwe periode. Maar de adresgids suggereert een bestaande relatie, er wordt gesuggereerd dat je eerder niet wilde adverteren, en dat een standaardvermelding voldoende is. Zo’n standaardvermelding kost bij deze adresgids bijna 200 euro. Per maand. Looptijd 36 maanden. Dus totaal vele duizenden euro’s, die organisaties in de semi-publieke sector veel beter aan hun maatschappelijke taak kunnen besteden.

De adresgids heeft een slimme manier bedacht om digitaal akkoord te gaan met de offerte. Degenen die akkoord gaan, hebben doorgaans pas achteraf in de gaten dat ze er zijn ingeluisd voor een groot bedrag. Maar ja: digitaal akkoord gaan is óók een overeenkomst. Zelfs als, bijvoorbeeld, een stagiaire onbedoeld akkoord geeft. De adresgids weet zich vervolgens vreemd genoeg helemaal niets meer te herinneren van het allereerste telefoongesprek waarmee je op het verkeerde been bent gezet, en waarin niets is gezegd over de looptijd, en helemáál niets over het totaalbedrag van de ‘aanbieding’. Je bent akkoord gegaan met je vermelding en je zult betalen.

Addertje

Mensen die in de semi-publieke sector werken zijn vaak mensgericht en vriendelijk van aard, en niet gauw geneigd om addertjes onder het gras te zoeken bij zo’n schijnbaar onschuldig telefoongesprek over een vermelding in een adresgids. En ze zijn vaak druk. En dus een gemakkelijke prooi voor dit soort firma’s.

Het is geen wonder dat ‘klanten’ die de rekening krijgen en zich realiseren dat ze bedrogen zijn, nog wel eens verschrikkelijk boos kunnen worden op de adresgids. Maar wie in de openbaarheid zijn gevoelens uit over deze werkwijze, heeft al gauw een jurist achter zich aan. “U dient zich op elke wijze te onthouden van publiek schadelijke uitingen, mede gezien u hiermee onterecht de reputatie van [naam adresgids] aantast, wat onrechtmatig is.” Een boze klant die onlangs zijn ervaringen deelde op social media, kreeg een briesende advocaat aan de telefoon en moest de ervaringen met de gids van het internet verwijderen. Want anders zou een kort geding volgen.

Hardhandig

Welnu: de gids in kwestie hanteert al ongeveer tien jaar met succes deze werkwijze met dit belscript, dat trouwens gebruikt wordt door bijna alle misleidende ‘adresgidsen’ in de provincie Groningen. Kritische geluiden aan het adres van de firma worden hardhandig de kop ingedrukt door een handige jurist.

Nu is acquisitiefraude strafbaar, maar met een grote bek en intimidatie komt deze tak van bedrijvigheid nog steeds heel ver. Vooral kleinere organisaties in de semi-publieke sector lijken slachtoffer te worden. En je moet als organisatie nog steeds verdomd goed op je tellen passen als iemand belt over de ‘update van je vermelding’.

En daar word ik dus heel boos om.

Wat kun je doen?

De firma probeert het niet vaak meer bij de organisatie waar ik werk. Hoe komt dat? Door een stevige brief te sturen (voorbeeldtekst hier) draai je de rollen om. Het is te zot voor woorden dat het nodig is, maar het is wel effectief. En doe uiteraard melding bij de Fraudehelpdesk en aangifte bij de politie. De rechter heeft in ons land natuurlijk het laatste woord, maar ik heb zo’n idee dat de werkwijze van de adresgids strafbaar zou kunnen zijn.

*) Waarom geen naam en rugnummer van de adresgids? Ik heb natuurlijk niet veel zin in juridisch gedonderjaag met ‘smaad’ en zo. Door de naam níet te noemen geef ik de juristen van de adresgids het nakijken. Want, mócht de adresgids dit lezen, zich herkennen in de hierboven beschreven werkwijze en verhaal komen halen, dan erkent de adresgids daarmee volautomatisch, impliciet, dat dit hun reguliere manier van werken is. En dat feit proberen ze nu juist zo goed mogelijk te verdoezelen.

[Noot: De cursieve tekstgedeelten zijn letterlijke citaten, afkomstig uit resp. een acquisitiegesprek en een e-mail van de adresgids. Deze tekstgedeelten zijn op enkele ondergeschikte punten licht geredigeerd.]

[Foto: Nijverheid in Oost-Groningen. Deze voormalige steenfabriek bij Appingedam staat verder volkomen los van dit verhaal. Eigen foto.]