(Waarschuwing: sommige links in dit verhaal leiden naar een foto die als zeer schokkend kan worden ervaren.)
Recent weer een alarmerend bericht in mijn social media. ‘Pray for Nigeria’. Een weinig verhullende foto van verminkte lijken op een weg, naast een bus.*) Het was deze week gebeurd, aldus degene die het oorspronkelijke bericht op 20 november 2015 plaatste. ‘En in de media hoor je er niets over!’, was de klacht. ‘Waarom wel over Parijs maar niet over Nigeria?”
Bij dat soort berichten raak ik altijd aan het twijfelen. Begrijp me goed, in West-Afrika gebeuren soms afschuwelijke dingen. Terreurgroepen zoals Boko Haram blijken tot veel verwerpelijks in staat. Daarover geen misverstand. Maar zou ook hier weer sprake zijn van een creatief onderschrift bij een bestaande foto?
Op de bijzonder boeiende website ‘de gestolen grootmoeder’ van Peter Burger staat een handleiding om foto’s bij berichten te checken.
Google is bij dit soort gevallen absoluut onze vriend. Met Burger’s handleiding werd al heel gauw duidelijk dat de foto niet van ‘deze week’ was. Dezelfde foto dook namelijk ook op in een blogbericht uit 2010, (let op, schokkende foto!) waarbij werd gemeld dat deze slachting ‘in Ivoorkust’ had plaatsgevonden. De ware toedracht werd daarbij redelijk adequaat omschreven.
Na nog wat verder spitten vond ik de eigenlijke bron van de foto en het juiste verhaal. Op 2 augustus 2009 (!) overvielen rovers een nachtbus in Nigeria, door een boomstam op de weg te leggen. De passagiers werden gewapenderhand gedwongen op de weg te gaan liggen met het gezicht naar beneden. Tot overmaat van ramp passeerde op volle snelheid een vrachtwagen, die inreed op de mensen op de weg. Twintig doden. Het juiste verhaal (zonder foto) hier. Dat dit verschrikkelijke incident al snel een heel eigen leven ging leiden blijkt uit een ander verhaal (met foto, ik waarschuw maar).
Een afschuwelijke gebeurtenis met die Nigeriaanse bus, in 2009. Maar ik vind het misschien nog wel erger als zo’n verschrikkelijke foto van zes jaar geleden, om wat voor reden ook, met een ‘creatief’ en volstrekt onjuist bijschrift een nieuw leven gaat leiden en kritiekloos via social media duizenden malen wordt gedeeld. Nee, deze mensen waren geen slachtoffers van een terreurgroep. Het was niet ‘deze week’. Ze waren in 2009 slachtoffer van doodordinaire criminelen en een vrachtwagenchauffeur die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was. Geen sprake van politieke of ideologische achtergronden bij dit incident. En deze verminkte slachtoffers verdienen het niet om na zes jaar nog eens voor het oog van de wereld in een volstrekt andere rol ten tonele te worden gevoerd.
Waarmee ik maar wil zeggen: wees alsjeblieft kritisch op wat je deelt op social media. Als ik in een paar minuten kan uitzoeken dat het verhaal niet bij de foto past, dan kunt u dat ook.
*) Ik heb een deel van de foto bewerkt om de slachtoffers minder herkenbaar te maken.
