Op 8 juni 2024 bestond de Oosterspoorweg precies 150 jaar en dat werd door betrokken organisaties en gemeenten luister bijgezet met bijzondere treinritten over het traject Hilversum – Baarn – Amersfoort – Utrecht Maliebaan (Spoorwegmuseum). Voor de gelegenheid was een stoomtrein gehuurd van de Veluwsche Stroomtrein Maatschappij (VSM), die normaal gesproken museumritten met vooral Duitse stoomlocomotieven organiseert op een eigen traject tussen Apeldoorn en Dieren.
Maar deze stoere stoomlocs van VSM zijn ook toegerust om ook op het Nederlandse hoofdspoornetwerk te kunnen rijden. Op 8 juni konden genodigden een ritje maken met deze bijzondere trein. Nu had ik een uitnodiging gekregen (lang verhaal…) en ik kon tot mijn vreugde plaats nemen op de harde banken van een derdeklaswagon uit vervlogen tijden. Zo’n wagon zonder airconditioning maar met schuiframen waardoor je, uit het raam geleund, de stoomwolken van de locomotief kunt opsnuiven.
Stoomtractie heeft zijn charme – in ieder geval voor mij, maar dat geldt zeker ook voor hele horden spoorwegliefhebbers. Naast de baan stonden bij elke overweg, op elk viaduct en op elk station werkelijk tientallen belangstellenden met een hele batterij camera’s. De eerste resultaten zijn op YouTube te zien. De stoomtrein tufte er met een vaartje van z’n 75 km/uur langs.
In de trein had men zich de moeite getroost om niet alleen met stoomtractie de oude tijd te laten herleven. Uiteraard vrijwilligers als spoorwegpersoneel, in kostuums uit de jaren ‘50. Ook een grote groep uiteenlopende figuranten in kostuums van een eeuw geleden bevolkte de trein, en ze speelden met verve hun rol. Zoals een ongeletterde ‘boer’ die met de trein op weg was naar zijn zuster in Amsterdam (‘Ze woont op de Geldersekade, maar aan de goede kant hoor!’). Maar bij gebrek aan leesvaardigheid moest de man bij voortduring aan medepassagiers vragen of hij wel in de goede trein zat, wat er nou op zijn kaartje stond, en een milde ontreddering was zijn deel toen hij op het Maliebaanstation in Utrecht arriveerde.
Op andere stations was onder meer voorzien in een static show van bijzondere locomotieven en treinstellen, er klonk muziek en het was overal een drukte van belang.
De laatste échte NS-stoomtrein in Nederland reed in 1958 en ik heb die tijd dus niet bewust meegemaakt. Misschien juist daarom was het zo ontzettend aardig om deze feestrit te kunnen meemaken. Wat mij betreft is het 151-jarig bestaan van deze spoorlijn minstens zo’n goede gelegenheid om nóg eens met stoom op het hoofdspoor te rijden.
