Geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaar. Een citaat dat wordt toegeschreven aan Winston Churchill. En met een kern van waarheid.
De Nederlandse geschiedenis zoals die op school wordt opgedist, in het bijzonder onze koloniale geschiedenis, wordt in de Canon van de geschiedenis vooral beschreven vanuit Nederlandse optiek. Op zich begrijpelijk.
Bij de voorstelling ‘Ons Wereldrijk’ van Hotel Modern en Arthur Sauer, die we op 11 januari 2020 bezochten, is het vertelperspectief nadrukkelijk omgedraaid. Drie verhalen uit ‘De Oost’ (Ambon, Banda, Java), verteld uit het oogpunt van de oorspronkelijke bewoners. Die kregen opeens te maken met onverwacht en niet altijd zachtzinnig bezoek van Portugezen, Hollanders en Engelsen.
De geschiedenis vanuit het oogpunt van de ander is soms confronterend. (Zijsprong: ik werd zo’n 15 jaar geleden als toerist rondgeleid door het mooie Duitse stadje Soest. Niet ver daar vandaan bevindt zich de Möhnetalsperre, die in 1943 met succes werd gebombardeerd door de Britse ‘dambusters’. Ook overigens in WO2 veel oorlogsschade. De Duitse gids sprak zonder blozen over de geallieerden als ‘Der Feind’.)
Terug naar Hotel Modern. Het vertelperspectief omdraaien is één ding. Deze theatermakers brachten de geschiedenis tot leven met een onwaarschijnlijk decor. Kartonnen huisjes, ogenschijnlijk gemaakt van materiaal uit de dozenhoek van de supermarkt. Maar met veel liefde, dat wel. Een oerwoud dat, als je van heel dichtbij keek, bestond uit plastic planten uit een knakenwinkel. En honderden mensfiguurtjes van ijzerdraad, karton en kinderklei, niet groter dan mijn pink. Waarbij de Indonesiërs werden weergegeven met een menselijk gezicht, de Europeanen met een schaapskop, vorsten als een vogel.
Met macrocamera’s, projectie van het camerabeeld, live muziek en geluidseffecten en een vertelstem kwam het onwaarschijnlijke decor op het beeldscherm groots tot leven. Tegelijkertijd zag je de acteurs live in de weer met camera en poppetjes in de omvangrijke mini-wereld.
Ook hier een omgekeerd perspectief: de kleine poppetjes illustreerden een groot en meeslepend verhaal. Je wéét dat het zich in miniatuur afspeelt, maar zo voelt het niet op het grote scherm. Geschiedenis als een bijzonder verhaal en zonder jaartallen. Ga dat zien zolang het nog kan. Klik hier voor de speellijst.
