In een hoekje van zolder met persoonlijke parafernalia woont een oud tabaksblikje, waar ooit ‘City Baai’ van Van Nelle in heeft gezeten. Al sinds jaren huisvest het blikje een bonte verzameling diversen: speldjes van het verkeersexamen van de lagere school, medailles van schoolwandeltochten, en een opvallende bronzen penning met een doorsnede van 4 cm. De “Prof. Dr. Karl Landsteinerpenning”.

De penning is een erfstuk van mijn opa, de vader van mijn moeder. De penning werd tot 1944 gebruikt als blijk van waardering voor bloeddonoren. Karl Landsteiner, besnord en streng, was een arts die de bloedgroepen ontdekte en daarmee de basis legde voor succesvolle bloedtransfusie.

Mijn opa bezocht de bloedbank geregeld als donor, mijn vader deed dat trouwens ook. En ik kom er ook vaak, voor plasmaferese. Kopje koffie, wat lekkers erbij, een vriendelijk woord van de altijd opgewekte donatie-assistente. Bij een donatiejubileum krijg je nog steeds een blijk van waardering. De Landsteinerpenning heeft plaatsgemaakt voor meer prozaïsche en praktische zaken: een badhanddoek, een mok, een waterkan.

Deze week (om precies te zijn op 14 juni 2019) is het weer wereldbloeddonordag. Sanquin introduceert voor de gelegenheid het woord ‘bloedgabbers’: mensen die je hebben geïnspireerd om bloeddonor te worden, of met wie je iets deelt op het gebied van bloed- of plasmadonatie. Of mensen die ik op míjn beurt heb overgehaald om donor te worden. Wie is het? Mijn opa? Mijn vader? Of de collega die ik over de streep heb getrokken om ook te doneren? Nee.

Die bloedgabbers van mij ken ik helemaal niet. Dat zijn de mensen die in het dagelijks leven transfusiebloed of bloedproducten zoals stollingsfactor of andere medicijnen nodig hebben, en waarvan ik de grondstof gemakkelijk kan missen. Kankerpatiënten, verkeersslachtoffers, mensen met brandwonden of hemofilie. Daar doe je het voor. 35 donaties redden één mensenleven, zegt Sanquin op zijn website. Die bloedgabbers zijn keurig anoniem, behalve dan degenen die hun verhaal op de website of in het blad van Sanquin delen. Dat zijn behoorlijke heftige verhalen door heel gewone mensen.

Als plasmadonor mag je wat vaker doneren. Ik ga al aardig in de richting van 250 keer. Statistisch heb ik inmiddels zo’n zeven levens gered. Die bloedgabbers kan ik zomaar op straat of in de supermarkt tegenkomen, zonder dat ik ze ken of dat ze mij kennen.

Levens redden. Zonder superheldenstatus, maar met een kopje koffie en een roze koek op een comfortabele donatiestoel. Levens redden is een makkie. Veel mensen kunnen het Ik zeg: als je het kunt: doen! Klik hier om de test te doen en je aan te melden!