Tabaksmultinational Philip Morris International (PMI) is tegen roken. Zegt PMI zelf. Op zijn eigen website en via een initiatief onder de titel ‘Unsmoke’.
Dat is een interessante ontwikkeling. De NVWA doet er onderzoek naar.
Philip Morris is één van de bedrijven die wereldwijd ‘Big Tobacco’ vormen. Ze verkopen een product dat jaarlijks wereldwijd ruim 8 miljoen doden tot gevolg heeft (in Nederland zo’n 20.000 per jaar). De tabaksindustrie voegt een hele reeks additieven toe aan sigaretten om het product ‘aantrekkelijker’ te maken. Daarmee wordt nicotine-opname (en dus verslaving) bevorderd. Om nog maar te zwijgen van de aanpassingen om meting van schadelijke stoffen te beïnvloeden (de ‘sjoemelsigaret’). De tabaksindustrie is een bedrijfstak die de ruim de helft van zijn trouwe klanten ‘beloont’ met ernstige ziekte en een vroegtijdige dood.
Boter
Er zijn al hele bibliotheken en websites volgeschreven over de schadelijkheid van roken. De tabaksindustrie bleek daar heel goed van op de hoogte en deed jarenlang vooral veel moeite om de uitkomsten van die onderzoeken te bagatelliseren of in twijfel te trekken. Het lijkt me niet overdreven om te stellen dat de tabaksindustrie tonnen boter op het hoofd heeft als ze komt melden dat roken niet gezond is. De Unsmoke-informatie van PMI voegt maar bar weinig toe aan wat er al bekend is.
Roken is slecht, máár, we hebben een alternatief!, zegt PMI trots op zijn Unsmoke-website. Dat alternatief is verhitte tabak. PMI heeft enkele jaren geleden een apparaatje ontwikkeld, de IQOS (‘I Quit Ordinary Smoking’), waarmee je tabaksstaafjes (‘Heets’) kunt verhitten. ‘Heat-not-burn’ heet dat, en PMI beweert dat het ‘minder schadelijk dan roken’ zou zijn. Het apparaatje ziet er gelikt uit en kost zo’n 50 euro, voor zestig rokertjes ben je € 18 kwijt.
Bijzonder; smaaktoevoegingen aan sigaretten mogen niet meer, maar de te verhitten tabaksstaafjes zijn ook in mentholsmaak verkrijgbaar. De verpakking ziet er aantrekkelijk uit. Ik weet niet zeker of de verpakking in Nederland in de neutrale verpakking met de smerige kleur PMS 448C moet worden uitgevoerd.
Of verhitte tabak inderdaad minder schadelijk is dan sigaretten is nog onderwerp van onderzoek, maar het is zéker schadelijk. Je houdt hoe dan ook de nicotineverslaving in stand. Ik had daar een interessante Twitterdiscussie over met de webcare-afdeling van PMI, die keurig de antwoorden gaf die ik verwachtte. (Dat was ook de aanleiding voor dit blogbericht.)
Poot in meel
Daarbij moest ik toch steeds denken aan de wolf uit het sprookje van de zeven geitjes. De wolf die zijn poot in het meel stak om voor de moedergeit te kunnen doorgaan.
Op onze omzwervingen door Europa troffen we meer dan eens de ‘flagship stores’ van IQOS. Ze missen de kneuterige gezelligheid van een ouderwetse sigarenwinkel, en ze missen de licht chaotische uitstraling van winkels in vaping-benodigdheden.
De IQOS-zaken lijken meer op een winkel in hypermoderne computers of smartphones. Vreemd genoeg ogen de winkels vooral heel leeg. Strak, wit, licht. Er is niets dat je zou associëren met tabak, of met ‘rookgenot’. Laat staan dat je associaties krijgt met een product dat in feite sterk verslavend is. De flagship store is vermoedelijk bedoeld om positieve associaties op te wekken. Meer de suggestie dat je ‘erbij hoort’ als je in zo’n mooie trendy winkel komt. En misschien het idee dat zo’n kek apparaatje uit zo’n hypermoderne flagship store toch nóóit een verslaving in stand kan houden.
Verslaving blijft
De tabaksindustrie verliest wereldwijd terrein. Tergend langzaam. Mijn kijk op de innovaties van PMI? Met de slogan dat ze tegen roken zijn, met een nieuw en strak imago dat in niets herinnert niets aan sigaretten, of de stoere Marlboro Man*), probeert Big Tobacco met een innovatief product en winkels met een flitsende uitstraling, de afhankelijkheid van nicotine bij de gebruiker (=verslaving), en daarmee de miljardenomzet en de beurswaarde gewoon in stand te houden.
Een andere uitstraling zoals een hypermoderne winkel, of een wolf met een met meel bedekte poot, kun je niet altijd vertrouwen. Die les leerden zes van de zeven geitjes, zoals u weet, zij het tamelijk hardhandig. Al liep het tóch nog goed af. Hopelijk doorzien tabaksgebruikers de tactiek van de tabaksindustrie, die een wit voetje hoopt te halen. Al vrees ik van niet. En we weten nu al dat het voor een flink deel van de verslaafde gebruikers níet goed gaat aflopen.
*) Zeker vijf rokende cowboys die ooit model stonden voor de Marlboro Man overleden aan rookgerelateerde ziekten, not-so-fun-fact.
[Foto’s: Tabaksgedeelte van een winkel in Arcen (Limburg), tabakswinkel in Magdeburg (Duitsland), E-sigarettenwinkel in Magdeburg , IQOS-winkels in Keulen, Nicosia (Cyprus), Amsterdam. Eigen foto’s.]
